Recensie: Schitterende Ruïnes van Jess Walter

In 2015 liep ik door Scheltema in Amsterdam en zag het boek Schitterende ruïnes van Jess Walter liggen. Het boek viel me direct op! Never judge a book by its cover maar ik werd in één opslag verliefd. Een paar weken later was daar het moment dat iedereen die wel eens bij Bol.com heeft, “bestel voor nog 9 euro meer en betaal geen verzendkosten”. Ik ging door mijn favorietenlijst op Bol.com en daar stond hij, kriebels in mijn buik, alles! De volgende dag lag hij op mijn deurmat. Ware concurrentie voor de  boeken die al op mijn TBR-lijst stonden. Deze moest eerst gelezen worden, had ik het boek maar eerder gekocht!

“Het is 1962. Op de rotsen van het ingeslapen vissersplaatsje Porto Vergogna staat Pasquale, een jonge Italiaan en eigenaar van het enige hotel. In dagdromen verzonken kijkt hij uit over het glinsterende water. Aan de horizon verschijnt een boot met op het dek een prachtige, in wit geklede dame. Ze is een Amerikaanse actrice en doodziek, zo ontdekt hij als ze haar intrek neemt in zijn hotel. Hollywood, vijftig jaar later. Een oudere, Italiaanse heer betreedt het kantoor van filmproducent Michael Deane op zoek naar de vrouw die hij nooit heeft kunnen vergeten. Schitterende ruïnes vertelt het meeslepende verhaal van een onmogelijke, maar onverwoestbare liefde. Op onnavolgbare wijze verbindt Jess Walter het landelijke Cinque Terre van 1962 met het genadeloze Hollywood-bestaan vandaag de dag. Schitterende ruïnes handelt over tijd, over het moment dat voorbijgaat zonder dat we er erg in hebben en over het verleden dat we soms als een ruïne achterlaten. Jess Walter toont hoe ons leven zich ontrolt: gecompliceerd en wreed en dichterlijk en betoverend tegelijk. Jess Walter schreef gedurende de afgelopen vijftien jaar met tussenpozen aan Schitterende ruïnes. “

Eerste indruk

Dit is kunst, wat een geweldige roman! Ik werd verliefd op de kaft en al vanaf het begin van het boek begon ik van het verhaal te houden. Jess Walter neemt je mee naar het mooie romantische Italië van de jaren 60 en het spectaculaire Hollywood dat we nu kennen. Het is een mooi geschreven verhaal waarbij de verschillende verhaallijnen, tijdsperiodes en personages elkaar afwisselen. Ik was alsmaar nieuwsgierig naar hoe de verschillende verhaallijnen samen zouden komen. Het boek heeft me op geen enkel vlak teleurgesteld.

Het verhaal

De zesde roman van Walter begint in april 1962 met de komst van filmster Dee Moray in een kleine afgelegen Italiaanse vissersplaats. Dee Moray zou een rol in de film Cleopatra krijgen samen met  Liz Taylor en Richard Burton. Door een probleem, veroorzaakt door Richard Burton en Dee Moray, heeft de studio aan Michael Deane (de regisseur) gevraagd om Dee Moray zo ver mogelijk bij de filmset weg te houden. De jonge man, Pasquale, werkt in het kleine hotel waar Dee Moray verborgen wordt gehouden voor de buitenwereld. Echter, Dee is zelf niet eens op de hoogte dat ze verborgen wordt gehouden en wacht rustig tot ze wordt opgehaald. Pasquale en Dee bouwen een band op in de dagen dat Dee in het hotel is en ondanks de taalbarrière tussen de twee, krijgt Pasquale gevoelens voor haar. Vanaf dit punt in het boek komen verschillende richtingen en tijden aan bod; Dee’s ongelukkige punk zoon, een alcoholische dierenarts die in het hotel van Pasquale zijn boek over de Tweede Wereldoorlog schrijft, de assistent van Michael Deane die niet gelukkig is met haar baan in Hollywood en een jonge scenarioschrijver die zijn stugge film pitcht bij Michael Deane. Vanaf daar wisselen de verhaallijnen elkaar af en Jess Walter verbindt het geniaal aan elkaar. Een thema dat borrelt onder het verhaal is dat de ongeplande momenten in ons leven de meest betekenisvolle momenten zijn en veel kansen bieden voor de toekomst.

Onwaarschijnlijke toevalligheden in overvloed, maar het maakt het verhaal niet onwerkelijk. De verschillende tijden waarin het verhaal zich afspeelt maken het verhaal afwisselend. Het is ook Interessant dat de levensverhalen van de personages uiteindelijk allemaal met elkaar in verbinding staan, terwijl ik aan het begin van het verhaal vaak dacht, waarom maakt Jess Walter nu een uitstap naar dit onderwerp of personage. Dit verraste me! Grotendeels slaagt Jess Walter erin om met een komische energie de personages leven in te blazen waardoor je het gevoel krijgt ze daadwerkelijk te kennen en met hen meeleeft.

De conclusie van ” Schitterende Ruïnes“

Simpel gezegd, Walter’s roman is een grappig, brutaal, geestig en rijk verhaal met ironische wendingen. Hij heeft alle kneepjes van het vak toegepast en daarmee is het een schitterende roman geworden. Een echte aanrader.

Recensie: De Pianist van Wladyslaw Szpilman

Mijn boekenkast is vol en mijn huis ook dus er kan geen boekenkast meer bij. Twee opties; een nieuw huis vinden, wat natuurlijk heel leuk is. Of boeken uit de kast pakken die ik niet eerder heb gelezen. Sinds deze maand ga ik voor de tweede optie. Ik pak elke maand één parel uit mijn boekenkast. Deze maand is dat ‘ De Pianist ’ van Wladyslaw Szpilman geworden. Een boek dat al vijf jaar in mijn kast staat en ik nog nooit had gelezen. Lees nu wat ik van het boek vind.

“De pianist is een verbijsterend verhaal, maar is ook bemoedigend. De pianist is een ode aan de triomf van de menselijke geest, de kracht van de muziek, de overlevingsdrang en het verzet tegen het kwade. Op 23 september 1939 speelt de jonge pianist Wladyslaw Szpilman voor de radio ‘Nocturne in d-mineur’ van Frédérique Chopin. Door het lawaai van de bombardementen kan hij zichzelf nauwelijks horen. Een halfuur na afloop van dit optreden wordt de zaal van de Poolse omroep geraakt en is de radio definitief uit de lucht. De consequenties van de erop volgende Duitse bezetting zijn voor de inwoners van Warschau afschuwelijk: het getto, de joodse opstand, de deportaties. Maar terwijl zijn volledige familie en vele vrienden worden uitgemoord, overleeft Szpilman in de ruïnes van zijn geliefde stad. Hij krijgt daarbij niet alleen de hulp van Poolse verzetsstrijders, maar ook van de Duitse officier Wilm Hosenfeld, die hem op 23 september het stuk van Chopin had horen spelen.”

Eerste indruk

Een indrukwekkend verhaal. Bij het schrijven van een recensie vraag ik me altijd af of het boek goed genoeg is om anderen aan te moedigen het ook te gaan lezen. In dit geval, vraag ik me af of ik goed genoeg ben om de drama, de horror en de schoonheid van dit klassieke Holocaust memoires goed uit te drukken. Dit boek is zo gewelddadig, gruwelijk en wreed geschreven dat ik mijn hart moest blokkeren voor de gevoelens die loskwamen tijdens het lezen anders had ik dit boek niet uit kunnen lezen.

Het verhaal

Jonge Wladyslaw Szpilman woonde met zijn ouders, twee zussen en zijn broer in Warschau. Zijn liefde was muziek, vooral pianomuziek. Hij speelde op evenementen rond de stad en componeerde zijn eigen stukken. Ook bespeelde hij de piano voor live radio-uitzendingen in de stad. Het leven was goed en tijdens zijn werk ontmoette hij veel bevriende muzikanten. Wel waren er geruchten geweest vanuit Duitsland. Een man genaamd Hitler marcheerde met zijn leger in de richting van hun stad. Dit waren volgens Wladyslaw en anderen maar geruchten en als het wel zo was dan waren de Britten en de Fransen er om het kwaad af te weren. Het was in september 1939 dat Szpilman Chopin speelde, de Nocturne in C mineur om precies te zijn. Dit werd live uitgezonden via het Duitse radiostation. Op dat moment vielen de eerste Duitse granaten. Dat was het laatste live concert dat werd uitgezonden in Warschau. De centrale werd gebombardeerd en de vernietiging van de stad begon. Vanaf dat moment veranderde omstandigheden van dag tot dag, uur per uur. De getto werd opgericht met als doel het isoleren van Joden, waardoor het gemakkelijker en eenvoudiger werd de mensen te vinden en uit te roeien. Enkele eeuwen van humanitaire vooruitgang vernietigd, de stad was eigenlijk weer terug in de Middeleeuwen. Een stad waar iedereen druk bezig was te overleven. Wladyslaw heeft in die tijd afscheid moeten nemen van familie, vrienden en vrienden van vrienden. Toch had deze man geluk. Er zijn tal van momenten in de roman waar de groep waar hij in zit wordt verdeeld tussen mensen die wel of geen kogel krijgen, momenten waar er huiszoekingen zijn en hij niet gevonden wordt, of gered wordt door kennissen met gevaar voor hun eigen leven.  Wladyslaw is niet gewoon een pianist tijdens de 2^e wereldoorlog, hij is vasthoudend en vindingrijk en heeft een geweldig instinct om te overleven. Nadat de hele stad verwoest is en er niemand in het getto meer over is, is hij nog in leven. Maandenlang voelde het alsof hij  de enige levende persoon in Warschau was, vaak op de rand van de hongerdood. Hij wordt geholpen door een van de meest heldhaftige mannen, Wilm Hosenfeld. Deze Duitse soldaat geeft hem maanden lang brood en jam. Zal dit genoeg zijn om te overleven? En als hij overleefd, zullen zijn handen dan goed genoeg zijn om na de oorlog  opnieuw te spelen voor zijn publiek?

Wat ik ervan vond

Ik vind De Pianist een heel krachtig verhaal! Het is niet geschreven door een professionele schrijver, maar door de man die in zijn leven heeft geleden en zijn verhaal op papier heeft gezet om verder te kunnen. Er zit niet veel emotie in het boek. Wladyslaw schreef het op zoals het was, hij bleef bij de feiten, hoe gruwelijk deze ook waren. Dit maakt het verhaal anders dan vele andere boeken over de 2^e wereldoorlog. Ik vond vooral de kleine verhalen in het verhaal mooi; de conflicten met zijn broer, zijn verwarring over zijn zus , de mensen die hem hielpen zich te verbergen en het gruwelijke verraad van zijn eigen volk, de gedachte dat de samenwerking met de nazi’s opluchting zou brengen.

De personages

De personages in De Pianist zijn oppervlakkig, hier merk je dat Wladyslaw van origine geen schrijver was. Er worden namen genoemd maar het blijft bij een naam. Ook de onderlinge banden met vrienden en familie is niet diep uitgewerkt. Ondanks dat dit normaal een punt is dat mij kan irriteren heb ik dat in dit boek niet zo ervaren. Door het heftige verhaal wordt er al genoeg ingespeeld op de emotie, daar is niet meer voor nodig.

Conclusie van De Pianist

Na veel verhalen te hebben gehoord en veel boeken te hebben gelezen, kan ik het me alsnog niet voorstellen hoe het zou zijn om te moeten overleven tijdens de Holocaust. Dit boek komt bij mij dichterbij dan de meeste andere boeken in dit genre. De afschuw en wanhoop van die donkere tijd in onze geschiedenis zijn duidelijk voelbaar. Szpilman’s eigen verhaal wordt verteld in zijn eigen woorden en ik word achtervolgd door de ervaringen die hij had en ik ben geïnspireerd door zijn wil om te leven ondanks het verlies van elk gezinslid. De directheid en eenvoud van dit verhaal maken het tot een waar memoire dat iedereen gelezen moet hebben.

Beoordeling:

Before I even knew what the book was about, I was captivated by the title, “All the light we cannot see.” To me, it sounded philosophical and mysterious and I instantly wanted to know more. So, when I read the back cover, I was not surprised to read the words “Nazis invade […]” in the fourth sentence. Somehow, I am always drawn to – and always end up buying – books on the Second World War. This book was no exception. Was my fascination with the title grounded though? Let’s find out.

The main characters in this book are Marie-Laure, a blind girl living in France and Werner, a white haired, orphaned German boy. We get to know them during different stages in their lives as the Second World War and their lives unfold. The book starts a few days after D-Day, but after a couple of pages we are taken back to 1934. Marie-Laure and Werner are both kids and they are living completely different lives. Marie-Laure lost her eyesight and her loving, dedicated father stimulates her independence by building models of the area they live in, so she can memorize it and learn how to navigate. Her father, locksmith at the Museum of Natural History, guards “the Sea of Flames”, a diamond that is believed to offer immortality to its owner, but causes harm to anyone the owner loves. The malicious German Sergeant Major Von Rumpel goes looking for the diamond, which leads to all sorts of adversity. In my opinion, this storyline would have been better if the diamond was merely a valuable item, without having special powers attributed to it. The fairytale-like notion feels out of place, as it doesn’t suit the rest of the story.

The other main character, Werner, grows up at an orphanage, run by a motherly, sweet Protestant nun. He finds a broken radio and by repairing it quite quickly, he discovers he has a knack for technology. This particular skill eventually leads him to an elite Nazi school, where he is taught to be tough and to never expose any weaknesses. He specializes in trigonometry and uses his knowledge to locate illegal radio broadcasters after he graduates. Later on, his team is assigned to go to Saint-Malo, which happens to be the place where Marie-Laure lives and where she carries out her resistance duties. As you can probably assume, their paths cross and yes, love is involved. Don’t be fooled though, this does not mean that the story turns out to be a sappy love story. A common thread throughout the book is ensuing tragedy. However, there is also light that we cannot see.

The structure of the book is not standard. It is comprised of five parts, and many, many chapters that are only a few pages long. Perfect for someone who only has small amounts of time to read or well… people with a very short attention span (that’s probably not you as you are apparently still reading this review). The small chapters allow the story to switch between the main characters very often. It enables you to get familiar with the both of them quite quickly, but on the other hand, it does affect the flow of the story. The intermissions feel like the entire book is made up of miniature cliffhangers.

Doerr’s writing style is detailed and uncomplicated. His book is filled with quote worthy sentences such as “Open your eyes and see what you can with them before they close forever”. However, I do wonder if the story really needed all the 530 pages, for starters he could have left out half of the adjectives he used. Moreover, perhaps it goes without saying but as a Holocaust and Genocide scholar I cannot stress this enough, don’t expect the book to be completely historically accurate. This is especially true because he tries to combine several themes in the book, such as the scientific- and natural world and fable (of course all against the backdrop of the Second World War). The fact that the book is not completely realistic is not a problem though, as it is a novel and it does not pretend to be a anything else.

Overall, I would recommend this book and the title was correct to fascinate me. It illuminates the complication with a dichotomy like “good and evil”, it’s bold – especially because one of its main characters is with the Nazi party, it’s eventful and above all it’s a page-turner.

Verdict: 4/5 cups of coffee